Khi thiết kế kiến trúc – nhà ở, văn phòng, bệnh viện, nhà hàng, phòng chờ sân bay hoặc khu phức hợp giải trí – cả kiến trúc sư và chủ đầu tư đều phải đảm bảo việc tạo ra một môi trường thoải mái về mặt âm học. Phớt lờ khía cạnh âm thanh sẽ khiến công việc kinh doanh, thương mại sau này gặp nhiều bất lợi, thậm chí trả giá đắt. Ví dụ: Quán bar phải dừng hoạt động vì bị kiện bởi cư dân xung quanh do tiếng ồn, sân khấu văn nghệ của hội trường không thể biểu diễn được do feedback quá nặng, khán giả trong một phòng hòa nhạc không thể nghe rõ nội dung bản nhạc vì độ vang lớn, phòng điều trị của bệnh viện không đủ yên tĩnh khiến bệnh nhân mệt mỏi v.v. Trong mỗi loại hình kiến trúc khác nhau, mục đích sử dụng khác nhau thì cách thức xử lý âm học là khác nhau.
Nhà hát Opera Sydney tiêu tốn tới 153 triệu USD để cải tạo vì xử lý âm học không tốt
Năm 1999, trong thời điểm diễn ra Olympic Sydney 2000, nhạc trưởng Dàn nhạc Thính phòng Sydney Edo de Waart đã nói với kênh ABC của Australia rằng, hệ thống khuếch đại âm thanh phía trên sân khấu tại Nhà hát Opera Sydney cực kỳ tồi tệ.
Đến năm 2014, nam diễn viên Mỹ John Malkovich cũng chỉ trích âm thanh trong nhà hát tồi tệ đến mức \”nơi này nên biến thành kho chứa máy bay thì thích hợp hơn\”.
Trong lần tu bổ dựa trên ngân sách được Australia cấp này, công ty âm thanh BBM Mueller của Đức đã được thuê để cải tạo. Ngoài việc nâng cấp thính phòng hòa nhạc có sức chứa 2.000 ghế ngồi và phòng giải lao, dự án này còn tu bổ cả Trung tâm Học Sáng tạo cho trẻ em và các gia đình, cũng như thiết lập một trung tâm chức năng mới có tầm nhìn hướng ra Cầu cảng Sydney. Dự án này được bắt đầu vào tháng 5/2017 với những phần nhỏ. Phần tu bổ lớn được tiến hành vào giữa năm 2019 và kéo dài trong khoảng 18 tháng.
Kiểm soát âm thanh
Mục tiêu của một kỹ sư âm thanh là xác định âm thanh nào (nguồn phát, tần số và âm lượng) hữu ích và âm thanh nào có hại, sau đó thiết kế xử lý âm học tốt nhất có thể ở các vị trí khác nhau của tòa nhà, với địa hình và loại âm thanh phức tạp cần phải kết hợp nhiều cách thức xử lý khác nhau. Một điều thường xuyên gặp ở những kiến trúc sư thiếu kiến thức và không có kinh nghiệm đó là chỉ sử dụng một cách thức, một cấu hình duy nhất cho mọi vị trí. Việc này gây lãng phí một số tiền lớn của chủ đầu tư mà vẫn không đạt được hiệu quả.
Trong môi trường không được xử lý âm học, sóng âm trực tiếp và sóng phản xạ liên tục tương tác cộng gộp hoặc triệt tiêu lẫn nhau. Các bề mặt phẳng lớn tạo nên những tấm gương âm thanh. Sự phản xạ âm thanh không được kiểm soát từ các bức tường sẽ tạo ra một môi trường hỗn độn trong đó những người đang cố gắng tập trung làm việc hoặc đọc sách liên tục bị phân tâm bởi những giọng nói xung quanh. Điều này xảy ra quá phổ biến trong các tòa nhà thương mại và không gian công cộng.
Kiểm soát âm thanh theo ý muốn không chỉ quan trọng trong các công trình về âm thanh, âm nhạc mà còn quan trọng trong tất cả các loại công trình khác như nhà ở, nhà hàng, nhà máy công nghiệp v.v. Làm sao bệnh viện có thể điều trị cho bệnh nhân tốt được khi hệ thống điều hòa, thông gió gầm rú suốt ngày đêm? Hoặc bạn có muốn sống trong một căn nhà mà hàng ngày tàu hỏa inh ỏi chạy qua trước mặt?
Làm việc trong một văn phòng công ty hiện đại với hàng trăm giọng nói phản dội từ các bề mặt tường, trần, sàn không khác gì làm việc trong quán bar! Hầu hết các dự án xây dựng đắt tiền lại không kết hợp thiết kế âm học ngay từ đầu. Nhiều trường hợp khác, thiết kế âm học lại chỉ được xem xét ở giai đoạn muộn khi các hạng mục khác đã hoàn thiện thiết kế chi tiết. Kết quả thường là một tòa nhà không phù hợp với mục đích sử dụng hoặc một tòa nhà đòi hỏi phải sửa chữa, cải tạo rất tốn kém. Vì lý do đó, điều quan trọng đối với tất cả các kiến trúc sư và nhà đầu tư là phải coi âm thanh như một phần của ý tưởng thiết kế ban đầu. Nói chung, thiết kế âm học tập trung giải quyết các vấn đề: sự xâm nhập của tiếng ồn, cả bên trong và bên ngoài, và kiểm soát sự phản xạ của âm thanh.
Tóm lại
Mọi loại hình sinh hoạt, làm việc, giải trí, kinh doanh, phát triển công nghiệp và thương mại cần phải hiểu kiến trúc và thiết kế âm thanh của chúng để nâng cao chất lượng cuộc sống, chất lượng công việc và giảm bớt phiền toái, chi phí phát sinh không đáng có khi phải đi khắc phục các vấn đề về âm học.
